واکنش ها به انتشار گزارش جنجالی چیلکات بعد از ۷ سال/ نکات مهم گزارش چه بود

گزارش کمیته مستقل انگلیسی به ریاست سِر جان چیلکات درباره دخالت انگلیس در جنگ عراق و نقش تونی بلر، نخست وزیر وقت این کشور در کشاندن بریتانیا به این ورطه، پس از هقت سال‌ تعویق بالاخره منتشر شد.

این گزارش در ۱۲ جلد آماده شده و حدود ۲.۶ میلیون کلمه نوشته دارد و نقش بریتانیا در آغاز جنگ عراق و عواقب آن را بررسی می‌کند. برای انتشار این گزارش ۷ سال زمان صرف شده و حدود ۱۵۰هزار سند دولتی نیز بررسی شده است البته کمیته چیلکات توافقاتی را با دولت انگلیس برای بررسی اینکه چه بخش‌هایی از این گزارش منتشر شود، انجام داده است.

چهار نتیجه گیری اصلی این گزارش به این شرح است: موافقت کورکورانه بلر با برنامه های جنگی آمریکا، انگلیس نتوانست از همه فرصت ها برای جلوگیری از جنگ استفاده کند، ورود به جنگ بر اساس اطلاعات جاسوسی نادرست و برنامه ریزی درباره دوره پس از جنگ کاملا نامناسب بود.

در ادامه مهمترین نکات این گزارش که تاکنون منتشر و برجسته شده آمده است؛
· تونی بلر، نخست وزیر این کشور ماه ها قبل از آغاز جنگ به جورج بوش، رئیس جمهور آمریکا گفته بود لندن در هر اقدامى علیه عراق با واشنگتن همراه خواهد شد.

· انگلستان بدون آنکه از بى اثر بودن راه هاى مسالمت آمیز اطمینان یابد، در تجاوز به عراق مشارکت کرده است.

· پیش از تهاجم به عراق، تدابیر و آمادگى هاى لازم در نظر گرفته نشده و بدون توجیهات مناسب، با قاطعیت ادعا شده است که تسلیحات صدام تهدیدى براى انگلستان به شمار مى رود.

· تهاجم به عراق بر اساس اطلاعاتى مخدوش که از سوى هیچ نهادى هم به چالش کشیده نشد، صورت گرفته و مبناى قانونى چندان قابل قبولى نداشته است.

· اضافه شدن انگلیس به تهاجم علیه عراق آنهم قبل از آنکه عملیات مسالمت‌آمیز ناکام بماند، بعنوان گزینه آخر نبود.

· انگلیس با حمله به عراق، اعتبار و اختیارات شورای امنیت سازمان ملل را نادیده گرفت.

· به بلر هشدار داده شده بود که اقدام نظامی علیه عراق می‌تواند تهدیدات سازمان تروریستی القاعده علیه انگلیس و منافع آن را افزایش دهد.

· موارد بسیار زیادی بود که باید با کابینه انگلیس مطرح می‌شد، اما این کار اتفاق نیافتاد.

· تهاجم به عراق و پیامدهای پس از آن حداقل ۱۵۰هزار عراقی را به کام مرگ کشانده که احتمالا تعداد آنها بسیار بیشتر است. مردم عراق در این مدت زجر بسیاری متحمل شدند.

· مقیاس اقدامات انگلیس بعد از جنگ عراق به میزانی نبود که پاسخگوی چالش‌ها و پیامدهای بعد از آن باشد. دولت انگلیس در پایدار کردن، اداره کردن و بازسازی کردن عراق ناتوان بود.

· نقش نظامی انگلیس در عراق با فاصله خیلی از موفقیت به پایان رسید. این در حالی است که در مارس ۲۰۰۳ هیچ تهدید قریب‌الوقوعی از سوی صدام وجود نداشت. سیاست مهارسازی می‌توانست برای مدتی چند ادامه یابد.

· روابط آمریکا و انگلیس به حمایت بی‌قید و شرط نیاز ندارد زیرا منافع قضاوت‌ها دو کشور متفاوت است.

· تهاجم انگلیس به عراق، دخالت نظامی بود که بسیار اشتباه انجام شد و عواقب آن تا امروز نیز ادامه دارد.

تونی بلر: داعش را ما به وجود آوردیم
تونی بلر یک روز بعد از انتشار گزارش چیلکات در مصاحبه ای با بی بی سی گفت از میان برداشتن صدام حسین دیکتاتور سابق عراق باعث شد جلوی اتفاقات آتی در منطقه گرفته شود. نخست وزیر سابق بریتانیا درباره وجود تسلیحات کشتار جمعی که دلیل اصلی حمله بریتانیا به عراق بود، افزود که به این مساله باور داشت که صدام در عرض چند دقیقه می‌توانست به بریتانیا حمله کند و دلیل این باور این بود که صدام از آن تسلیحات علیه مردم خود استفاده کرده بود. بلر گفت گرچه از برخی اشتباهات پشیمان است اما هنوز بر این باور است که با نیت خوب علم کرده و اگر چنین نمی‌کردند در حال حاضر در شرایط بدتری بودند.

همچنین بلر در مصاحبه با شبکه سی ان ان و پس از ۱۲ سال شانه خالی کردن ازعذرخواهی صریح برای تصمیم جنگ عراق، بالاخره زبان به پوزش باز کرد. بلر گفت: می خواهم به خاطراشتباهات گذشته عذرخواهی کنم وبگویم اطلاعاتی که ما در این زمینه دریافت کردیم نادرست بود؛ زیرا ما حتی درصورت اقدام صدام حسین در استفاده از سلاح های شیمیایی علیه مردم کشور خود و دیگران، تصورات درستی از آن نداشتیم .

گفتنی است هزاران نفر از مخالفان جنگ در لندن همزمان با قرائت گزارش کمیته چیلکات درباره مشارکت انگلیس در جنگ عراق، تظاهرات کردند. فعالان ضد جنگ با برگزاری تظاهرات در لندن همزمان با قرائت گزارش کمیته چیلکات، تونی بلر نخست وزیر اسبق انگلیس را جنایتکار جنگی خواندند. شرکت کنندگان در این تظاهرات با سردادن شعارهایی خواستار محاکمه تونی بلر شدند. شماری از تظاهرکنندگان ماسک هایی از تونی بلر زده بودند که صورت آن به خون آغشته بود.

کوربین: جنگ عراق یک تجاوز نظامی بود
به گزارش آسوشیتدپرس، جرمی کوربین رئیس حزب کارگر انگلیس در سخنرانی اخیر خود در مجلس عوام این کشور درباره انتشار گزارش کمیته چیلکات از جنگ عراق گفت: تصمیم حمله و اشغال عراق بزرگترین تصمیمی است که دولت انگلیس بر خلاف خواست اکثریت مردم اتخاذ کرد. کوربین افزود: تصمیم حمله به عراق، آخرین راه حل نبود و باعث آوارگی میلیون ها نفر و ویرانی زیرساخت های عراق شد. تصمیم حمله به عراق قانع کننده نبود و در نتیجه آن، اعتماد به دولت و سیاستمداران در انگلیس کاهش یافت. این تصمیم باعث ویرانی عراق بدون وجود مبنای قانع کننده شد.

وی خاطر نشان کرد: جنگ در عراق زمینه گسترش تروریسم در منطقه خاورمیانه را ایجاد کرد. اعضای پارلمان باید از آنچه در گزارش کمیته چیلکات آمده است، احساس ناراحتی کنند. کسانی که در تصمیم جنگ عراق اشتباه کردند باید با عواقب اشتباهات شان روبرو شوند.

کامرون: گزارش چیلکات نباید اقدامات نظامی آتی را نفی کند
دیوید کامرون، نخست وزیر انگلیس در واکنش به گزارش چیلکات اعلام کرد همه نمایندگان مجلس که به تهاجم به عراق رای دادند، باید مسئولیت عواقب آن را بر عهده بگیرند. کامرون اظهار داشت که گزارش چیلکات تاکید می‌کند واشنگتن و لندن واقعا باور داشتند که صدام سلاح‌های شیمایی و میکروبی در اختیار داشته و قصد داشت به سلاح هسته‌ای نیز برسد.

وی اما تاکید کرد این نظر که صدام صاحب سلاح‌های کشتار جمعی نبوده، از سوی کمیته اطلاعاتی مشترک (انگلیس و آمریکا) جدی گرفته نشد. نخست وزیر انگلیس افزود بلر تاثیر نامناسبی روی پرونده سلاح‌های کشتار جمعی عراق در سپتامبر ۲۰۰۲ نگذاشته اما محدودیت‌های اطلاعاتی باید شفاف‌تر بیان می‌شدند. کامرون با انتقاد از بخش‌هایی از این گزارش گفت: اولا، نباید باعث این نتیجه‌گیری شود که بریتانیا نباید از آمریکا حمایت کند. دوما، نباید به این جمع‌بندی برسیم که نمی‌توان به قضاوت‌های سازمان اطلاعات (MI۶) اعتماد کرد.

وی در دفاع از تهاجم به عراق، ادامه داد: گزارش چیلکات نباید اقدامات نظامی آتی را نفی کند. سوما اشتباه است که نتیجه بگیریم این دخالت نظامی ناموفق بود. چهارما اشتباه است که جمع‌بندی کنیم که دخالت نظامی همواره غلط است.

اعتراف دولت اوباما به اشتباهات گذشته در جنگ عراق
سخنگوی کاخ سفید در نشست خبری در واکنش به گزارش چیلکات از نقش دولت وقت انگلیس در جنگ عراق گفت: باید از اشتباهات گذشته درس بگیریم. جاش ارنست گفت: گزارش مذکور بسیار طولانی است و ما هنوز فرصت نکرده ایم ارزیابی کاملی از آن داشته باشیم. رئیس جمهور از ابتدا هم با تهاجم به عراق مخالف بود. ارنست گفت: حقیقت این است که اوباما در همه دوران ریاست جمهوری خود دارد با پیامدهای آن تصمیم سرنوشت ساز دست و پنجه نرم می کند. روسای جمهور آتی نیز احتمالا با همین شرایط روبرو خواهند بود. ارنست با بیان این که گزارش یاد شده برای ما هم اهمیت دارد افزود: نکته دیگری هم که اهمیت دارد روابط ویژه ی آمریکا با انگلیس است. سران دو کشور همیشه در پی آن بوده اند که در مشارکت با یکدیگر برای رفاه هر چه بیشتر دو کشور گام بردارند. این روابط ادامه پیدا خواهد کرد فرقی هم نمی کند چه کسی در آمریکا و یا در انگلیس سکاندار باشد.

بوش: حمله به عراق درست بود
رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا پس از انتشار گزارش چیلکات در بیانیه‌ای اعلام کرد که دنیا بدون صدام مکان بهتری است. جرج دبلیو بوش، در پی انتشار گزارش تحقیقات انگلیس درباره جنگ عراق گفت که دنیا بدون صدام حسین مکان بهتری است. گاردین اعلام کرد که سخنگوی بوش روز چهارشنبه و پس از انتشار گزارش چیلکات بیانیه‌ای را در این ارتباط منتشر کرد. در این بیانیه آمده است: باوجود نقص های اطلاعاتی و دیگر اشتباهاتی که وی قبلا اعلام کرده، رئیس‌جمهوری بوش همچنان اعتقاد دارد که تمام دنیا بدون حضور صدام در قدرت جای بهتری است. طبق این بیانیه بوش هنوز به صورت کامل این گزارش را مطالعه نکرده است. با اینحال وی به دفاع از تونی بلر، نخست‌وزیر پیشین بریتانیا در دوره ریاست‌جمهوری بوش ادامه داد.

استرالیا هم خواستار تحقیقات درباره نقش این کشور در جنگ عراق شد
بعد از انتشار گزارش چیلکات یکی از مقامات ارشد سابق وزارت دفاع استرالیا خواستار تحقیقات مشابه درباره نقش این کشور در جنگ عراق شد. پل برت از مقامات ارشد سابق در وزارت دفاع استرالیا در گفت‌وگو با روزنامه گاردین گفت می‌بایست تحقیقاتی مانند گزارش چیلکات درباره نقش استرالیا در جنگ عراق انجام بگیرد

اخبار دسته اول...